پشت ویترین اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای؛ نیاز فروشگاه‌های زنجیره‌ای به هیئت‌مدیره‌ای در قامت نماینده واقعی تمام صنف 

تیتر 20- در آستانه انتخابات آینده اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، این اتحادیه، برخلاف روال گذشته، به چیزی بیشتر از یک هیئت‌مدیره رایج نیاز دارد؛ نهادی که بازتاب تنوع صنفی و برند قوی باشد تا در میدان چانه‌زنی با نهادهای حاکمیتی از منافع جمعی اعضا دفاع کند. اکنون اتحادیه بیش از هر زمان دیگری، نیازمند هیئت مدیره‌ای است که نماینده‌ شایسته همه اعضا باشد؛ از فروشگاه‌های بزرگ موادغذایی تا برندهای تخصصی و مستقل.

انتخابات هیئت‌مدیره اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره ای، قرار است گویا بعد از تعویق چندماهه، تا اواخر ماه برگزار شود. نگاهی به رویه و ترکیب اعضا در دوره‌های گذشته بیانگر غلبه مدیران فروشگاه‌های کالاهای اساسی در رأس هیئت مدیره است. با این حال، به نظر می‌رسد برای بهره‌مندی از پتانسیل‌ تمام اعضا و تقویت بیشتر صنف در پیشبرد اهداف متعالی آن، در انتخابات امسال، باید فلک اتحادیه را سقف بشکافت و طرحی نو در انداخت!

تنوع در ساختار
این اتحادیه کشوری که بیشتر محدود به فروشگاه‌های زنجیره ای مواد غذایی و کالاهای اساسی بوده، اکنون دامنه وسیع فروشگاه‌ها در حوزه‌های متنوع مانند رستوران و فست‌فود، تجهیزات ساختمانی، آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی، محصولات فرهنگی، پوشاک، کیف، کفش و... را نیز شامل می‌شود. این تنوع گروه‌های کالایی، ضرورت بهره‌مندی از شاخص‌های ویژه خصوصا هیئت‌مدیره متنوع و متخصص را دوچندان می‌کند. 

در این فرایند، فروشگاه‌های بزرگ و برند، در کنار فروشگاه‌های کوچک‌تر و تخصصی‌، هرکدام نقش مهمی در ساختار اتحادیه دارند و نیازمند نمایندگانی هستند که اهداف و دغدغه‌های خود را به‌ طور جامع دنبال کنند و فراتر از گروه کالا و محصول خود بیندیشند. از این‌رو، نمایندگان فروشگاه‌های بزرگ مانند کالاهای تند‌مصرف با توجه به توان و قدرت مالی بالا، می‌توانند در مذاکرات و تصمیم‌گیری‌های راهبردی حضور یابند و نمایندگان فروشگاه‌های تخصصی‌تر، قادرند به ‌عنوان پل ارتباطی بین اتحادیه و بخش‌های مختلف بازار، نیازهای متنوع اعضا را در هیئت‌مدیره مطرح و برای رفع آن چاره‌جویی کنند.

به این منظور بهتر است در ساختار جدید اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، علاوه بر نمایندگان فروشگاه‌های سوپرمارکتی و بزرگ، اعضایی از سایر حوزه‌های تخصصی مانند لوازم خانگی، پوشاک، رستوران، محصولات فرهنگی و... نیز انتخاب شوند. این ترکیب سبب می‌شود اتحادیه ضمن بهره‌مندی از تخصص‌های گوناگون، به شکل متوازن و همگرا در تحقق اهداف صنف عمل کند.

قدرت چانه‌زنی و ارتباطات قوی
در بررسی ساختار هیئت مدیره، یکی از مهم‌ترین نیازها، تقویت قدرت چانه‌زنی صنف و تعاملات قوی آن تشکل، با نهادهای دولتی حاکمیتی و رسانه‌ای است. انجام تکالیف قانونی اتحادیه، نیازمند تعهد افرادی است که تجربه و توانایی ارتباطات با دیگران به‌ویژه نهادهای بالادستی را داشته و در کاربرد ادبیات مناسب و تعاملات پیشرفته، متبحر باشند. در عین حال، آنها باید درک عمیق از منافع صنف داشته باشند و بتوانند بین نیازهای مختلف اعضای اتحادیه، تعادل برقرار کنند. 

هیئت مدیره جدید نیازمند اعضایی است که ادبیات مذاکره و پیگیری اهداف صنف را کاملا بلد باشند. آنها باید افرادی باشند که تجربه کار با نهادهای دولتی را داشته باشند یا حداقل بتوانند در جلسات مشترک، از مواضع اتحادیه دفاع کنند و اهداف صنف را به‌ صورت هدفمند پیش ببرند. بنابراین یکی از رویکردهای اساسی این دوره از انتخابات، گزینش افرادی است که علاوه بر توانمندی در محیط مذاکره و نمایندگی شایسته‌ برای اتحادیه، در گزارش‌دهی شفاف و منظم به اعضا، توانایی لازم را داشته باشند.

این نمایندگان همچنین ضمن تقویت ارتباطات اتحادیه با رسانه‌ها، قادرند تصویر بهتری از صنف، نزد فعالان، متخصصان و افکار عمومی ترسیم کنند. در نهایت، این امر به رشد و انسجام بیشتر اعضا کمک می‌کند. در این میان، اهمیت حضور چهره‌هایی با سابقه فعالیت در حوزه‌های مختلف، مانند لوازم خانگی، پوشاک، محصولات فرهنگی و... نیز مشهود است، زیرا آنها نه تنها نماینده نیازهای مشتریان متنوع اتحادیه هستند، بلکه قدرت ارتباط موثر با نهادهای حاکمیتی و تنظیم‌کننده بازار را نیز دارند.

بینش استراتژیک
برای دستیابی به اهداف بلندمدت اتحادیه، اعضای هیئت‌مدیره باید نگاه آینده‌نگر و مبتنی بر برنامه‌ریزی استراتژیک داشته باشند. چشم‌انداز اتحادیه، به اعضایی نیاز دارد که علاوه بر قدرت اجرایی و برنامه عملیاتی، بتوانند روندهای بازار را تجزیه و تحلیل و تصمیمات راهبردی اتخاذ کنند. 

هیئت‌مدیره آینده اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، به‌ویژه در شرایط کنونی و وضعیت حساس اقتصادی و سیاسی کشور، باید با رویکرد پیشگیرانه و فعالانه، چالش‌های پیش‌روی صنف را شناسایی کند، راهکارهای عملی برای گذار از این چالش‌ها پیشنهاد دهد و مجدانه، پیگیر رفع مشکلات اعضا باشد.

پرسونال برندینگ
برندسازی شخصی یا پرسونال برندینگ از دیگر معیارهایی است که در انتخاب اعضای هیئت‌مدیره نباید نادیده گرفته شود. افرادی که به عنوان چهره‌های شناخته‌شده در عرصه‌های مختلف فروشگاه‌های زنجیره‌ای، از موادغذایی و سوپرمارکت تا سایر حوزه‌ها شناخته می‌شوند، قادرند با پشتوانه اعتبار فردی، مواضع و اهداف اتحادیه را بهتر تبیین و از حق و حقوق صنف، موثرتر دفاع کنند.

در این راستا، اتحادیه باید با برگزاری دوره‌های آموزشی و جلسات مشاوره برای اعضای هیئت‌مدیره، آنها را به‌گونه‌ای آماده کند که در تعاملات خود با نهادهای قدرت و رسانه‌ای، آگاهانه عمل کنند و در جذب حمایت و همکاری آنها توانمند باشند.

هیئت‌مدیره‌ای برای همه
با توجه به موارد یادشده، انتخاب افرادی که توانایی تحلیل و برنامه‌ریزی راهبردی دارند و با تکیه بر برند شخصی، قادر به برقراری تعاملات موثر با نهادهای حاکمیتی و رسانه‌ای باشند، با تاکید بر هیئت‌مدیره‌ای که نمایندگان مختلف صنوف و گروه‌های کالایی متنوع در آن سهیم هستند، گام اساسی در تحقق اهداف اتحادیه خواهد بود.

اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، نیازمند افرادی در جایگاه هیئت‌مدیره است که به عنوان نماینده واقعی اعضا، نقش‌ کلیدی خود را برای تمام صنف، به نحو احسن ایفا کنند. باید دید هیئت‌مدیره آینده اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، توانایی بازتعریف نقش این اتحادیه را در فضای پیچیده و رقابتی امروز خواهد داشت؟ و آیا می‌توان به ترکیب اعضایی از تخصص‌ها و صنوف مختلف با برندینگ قوی، به آینده‌ روشن‌تر و منسجم‌تر در صنعت فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران امیدوار بود؟